Үкімет 2026 жылдан бастап тұрғын үйді міндетті сақтандыру жүйесін енгізуді жоспарлаған болатын. Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің мәліметінше, тиісті заң жобасы әзірленіп, 2025 жылдың соңына қарай парламентке енгізіледі. Агенттік төрайымы Мәдина Әбілқасымованың айтуынша, жаңа жүйе табиғи зілзалалар салдарынан тұрғындардың қаржылық қорғанысын қамтамасыз ету мақсатында қолға алынған, деп хабарлайды Egemen.kz.
2024 жылы еліміздің бірнеше өңірінде болған су тасқындары, жер сілкіністері үлкен шығынға батырғаны белгілі.
2025 жылдың қараша айындағы жағдай бойынша, «Табиғи апаттардан тұрғын үйді міндетті сақтандыру туралы» заң жобасы қоғамдық талқылаудан өтіп жатты. Құжатты жыл соңына дейін парламентте мақұлдап, 2026 жылдан күшіне енгізу жоспары жарияланған. Дегенмен, жыл соңындағы парламент жұмысына көз жүгіртсек, бұл заң әлі толық қабылданғаны туралы ресми ақпарат болмады. Желтоқсан айының аяғында заң жобасының тағдыры туралы сұрақтар туындап, қоғамда талқы да болды. Бірқатар сарапшылар мұндай міндетті төлем енгізу үшін халықты алдын ала ақпараттандыру қажеттігін, кенеттен салық тәрізді сақтандыру алымын енгізу әлеуметтік кері әсер туындатуы мүмкін екенін айтты.
Соған қарамастан, Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің басшылығы «жоба қабылданатынына сенімдіміз» деген позиция білдірген болатын. Үкімет мүшелерінің сөзінен аңғаруымыз бойынша, заң 2025 аяқталмай қабылдануы тиіс еді. Бәлкім, 2026 жылдың алғашқы айларында бұл құжат нақты бекітіліп, іске қосылуы мүмкін. Сондықтан «енгізіле ме, жоқ па?» деген сұраққа ең ықтимал жауап – «иә, енгізіледі». Тек оның қалай және қай уақытта күшіне енетіні жаңалық ретінде хабарланбақ.
Міндетті сақтандыру жүйесі бойынша, еліміздегі әрбір тұрғын үй иесі жыл сайын арнайы сақтандыру төлемін жасауға тиіс болады. Бұл төлем мөлшері үйдің орналасқан өңіріне, табиғи апаттар қаупінің дәрежесіне және тұрғын үйдің ауданы мен сапалық жағдайына байланысты сараланады.
Үкімет жоспарынан ауытқымаса, 2026 жылдың басынан бастап тұрғын үйі бар әрбір қазақстандық оны сақтандыруға міндеттеледі. Яғни заң күшіне енген сәттен бастап, азаматтар өз үйлерін сақтандыратын сақтандыру ұйымына (алғашқы кезеңде мемлекет бақылауындағы сақтандыру қоры болады деп тұр) барып, полис сатып алуы тиіс. Әйтпесе, келесі жылдары мүлік салығын төлеу кезінде сақтандыру жарнасы қоса өндіріліп, төлемеген жылдар үшін айыппұл қосылуы мүмкін. Қаңтар айы бұл тұрғыда қарбалас кезең болуы ықтимал – жаңалықтан хабарсыз жұрт полис алмай қалса, кейін түсіндіру жұмыстары қажет болады.